Biuletyn HR Puls 08/2025

Wskaźnik waloryzacji świadczenia rehabilitacyjnego, zmiana wynagrodzeń pracowników młodocianych oraz wynagrodzenie minimalne w 2026 roku – to tylko niektóre tematy, które poruszamy w najnowszym wydaniu biuletynu HR Puls.

Wskaźnik waloryzacji świadczenia rehabilitacyjnego w IV kwartale 2025 roku

Wskaźnik waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, przyjmowanej do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego w IV kwartale 2025 roku, wynosi 103,2%.

W związku z tym, że wskaźnik ten przekracza 100%, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjmowana do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego w IV kwartale 2025 r. podlega waloryzacji.

Dla użytkowników Softlab HR by Asseco

Dla użytkowników Safo HR by Asseco

Podstawa prawna: Obwieszczenie Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 12 sierpnia 2025 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjętej do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego w IV kwartale 2025 r. (M.P. z 13 sierpnia 2025 roku poz. 759).

Zmiana wynagrodzeń pracowników młodocianych od 1 września 2025 roku

Wysokość wynagrodzenia pracownika młodocianego odbywającego przygotowanie zawodowe w formie nauki zawodu oraz przyuczenia zmienia się co kwartał. Jest ono obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, podawanego co kwartał przez Główny Urząd Statystyczny, i obowiązuje od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa GUS w Monitorze Polskim.  

Minimalne wynagrodzenie pracowników młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu wynosi:

• nie mniej niż 8% – w pierwszym roku nauki lub klasie I branżowej szkoły I stopnia w przypadku młodocianego realizującego dokształcanie teoretyczne w tej szkole,
• nie mniej niż 9% – w drugim roku nauki lub klasie II branżowej szkoły I stopnia w przypadku młodocianego realizującego dokształcanie teoretyczne w tej szkole,
• nie mniej niż 10% – w trzecim roku nauki lub klasie III branżowej szkoły I stopnia w przypadku młodocianego realizującego dokształcanie teoretyczne w tej szkole.

W przypadku młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy płaca wyniesie nie mniej niż 7%.

Wysokość wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne pracowników młodocianych w okresie od 1.09.2025 do 30.11.2025 będzie wynosić:

Podstawa prawna: Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. z 2018 r. poz. 2010 z późn. zm.).

Zmiana terminu wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy

Rządowy projekt nowelizacji Kodeksu pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych został skierowany do I czytania na posiedzeniu Sejmu.

Projekt ten dotyczy rozliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy przy rozwiązywaniu umowy o pracę.

Zakłada on:

• zmianę terminu wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, a dokładnie powiązanie go z terminem wypłaty wynagrodzenia,
• ujednolicenie zasad reprezentowania pracowników w różnych sprawach z zakresu prawa pracy,
• usprawnienie komunikacji pomiędzy pracodawcą, pracownikami i związkami zawodowymi dzięki rozszerzeniu katalogu dokumentów, które będzie można złożyć elektronicznie.

Znowelizowane przepisy w zakresie terminu wypłaty ekwiwalentu za urlop mają umożliwić zmniejszenie nadmiaru biurokracji w jednostkach płacowych pracodawców. Pracodawcy będą mogli dokonać jednego przelewu należnych środków wraz z wypłatą ostatniego wynagrodzenia, a w przypadku, w którym wynagrodzenie jest wypłacane po dniu ustania stosunku pracy, nie później niż w ciągu 10 dni od tego dnia. Pozwoli to pracodawcom także zmniejszyć ryzyko wypłaty ekwiwalentu w błędnej wysokości, umożliwiając dokonanie niezbędnych wyliczeń po ustaniu stosunku pracy.

Ujednolicenie sposobu reprezentowania pracowników przed pracodawcą ma polegać na zwiększeniu do dwóch osób minimalnej reprezentacji pracowników przed pracodawcą w sprawach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w zakładach, w których nie funkcjonują związki zawodowe.

Projekt zawiera również przepisy rozszerzające możliwość komunikacji pracodawcy z pracownikami i związkami zawodowymi w postaci elektronicznej w szeregu czynności z zakresu prawa pracy.

Pracownik będzie mógł złożyć elektronicznie wniosek m.in. o:

• udzielenie czasu wolnego w celu załatwienia spraw osobistych,
• urlop bezpłatny,
• zastosowanie szczególnych systemów lub rozkładów czasu pracy.

Pracodawca zaś będzie mógł przekazać pracownikom w formie elektronicznej informację m.in. o:

• monitoringu,
• informacji o warunkach przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę,
• sporządzonym rozkładzie czasu pracy.

Znowelizowane przepisy mają wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Wynagrodzenie minimalne w 2026 roku

6 sierpnia na stronie Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt rozporządzania w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 r.

W roku 2026 wynagrodzenie minimalne wzrośnie raz – 1 stycznia 2026 r. i będzie wynosić 4806 zł.

Podwyżka od 1 stycznia 2026 r. oznacza wzrost płacy minimalnej o 140 zł w stosunku do kwoty obowiązującej od 1 stycznia 2025 r. (4666 zł).

Minimalna stawka godzinowa dla umów zleceń i umów o świadczenie usług wyniesie od 1 stycznia 2026 r. 31,40 zł.

Obecnie projekt rozporządzenia jest na etapie konsultacji i opiniowania.

Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to III kwartał 2025 r.

Projekt zmian w ustawie zasiłkowej

Planowane są zmiany w ustawie zasiłkowej upraszczające zasady dotyczące składania wniosków o zasiłek opiekuńczy.

Wniosek będzie mógł być przesyłany do ZUS w postaci elektronicznej przez płatników składek oraz biura rachunkowe. Ponadto proponowany projekt dotyczy wprowadzenia zmiany w zakresie składania dokumentów dla celów zasiłkowych do płatników składek.

Aktualnie obowiązujące przepisy stanowią, że zaświadczenie płatnika składek (Z-3) może być przekazane w formie elektronicznej przez PUE ZUS, natomiast wniosek o zasiłek opiekuńczy (Z-15) pracownika złożony za pośrednictwem pracodawcy musi być złożony w oryginale (w formie papierowej) do ZUS, czyli bezpośrednio w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS albo wysłany w formie przesyłki listownej. Ponadto ubezpieczeni zatrudnieni u płatnika składek zgłaszającego powyżej 20 ubezpieczonych nie mogą przekazywać do nich wniosków o zasiłek opiekuńczy w formie elektronicznej za pośrednictwem wewnętrznych systemów funkcjonujących u tych płatników (np. za pomocą poczty elektronicznej), tylko papierowo z własnoręcznym podpisem.

Powyższy projekt przewiduje zmianę ustawy zasiłkowej, a także rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Planowane są zmiany w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, których celem jest ograniczenie corocznego obowiązku zawiadamiania przez emeryta lub rencistę organu rentowego o wysokości osiąganego przychodu poprzez oparcie rozliczenia na danych zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

Projekt nowelizacji przepisów ogranicza obowiązek zawiadamiania ZUS o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu jedynie do emerytów i rencistów, którzy osiągają przychody za granicą albo pobierają uposażenie (służby mundurowe).

Jednocześnie wprowadzona byłaby możliwość żądania przez organ rentowy wystawienia zaświadczenia potwierdzającego uzyskany przychód, jednakże tylko w przypadku powzięcia wątpliwości co do kompletności danych zgromadzonych w ZUS lub ich zgodności ze stanem faktycznym, albo jeśli posiadane dane byłyby niewystarczające do tego rozliczenia.

Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to III kwartał 2025 r.

Zmienione zasady udzielania urlopów macierzyńskich oraz zasiłków pogrzebowych po utracie dziecka

6 sierpnia 2025 r. weszły w życie przepisy dwóch rozporządzeń, które zmieniły sytuację kobiet po poronieniu:

• Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 lipca 2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków,
• Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 lipca 2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe.

Pierwsze z nich wprowadziło zmiany w zakresie zasiłku macierzyńskiego, a drugie w zakresie zasiłku pogrzebowego.

Znowelizowane przepisy uprościły procedury ubiegania się o urlop macierzyński i zasiłek pogrzebowy po utracie dziecka. Świadczenia te są należne pracownicom, nawet jeśli nie znają one płci dziecka. Dokumentem uprawniającym do świadczeń stało się zaświadczenie lekarza posiadającego tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub położnej, potwierdzające fakt poronienia, wydane na podstawie dokumentacji medycznej. W celu otrzymania zasiłku pogrzebowego dopuszczalne jest również przedstawienie karty zgonu.

Zniesienie obowiązku przechowywania papierowych zgłoszeń do ZUS

Trwają prace w Sejmie nad projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (projekt deregulacyjny), przedłożonym przez Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Zakłada on likwidację obowiązku przechowywania przez przedsiębiorców dokumentów zgłoszeniowych wysyłanych elektronicznie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Na mocy obowiązującego art. 36 ust. 8 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych o treści: „W przypadku przekazywania zgłoszenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w postaci dokumentu elektronicznego zgłoszenie w postaci dokumentu pisemnego z własnoręcznym podpisem osoby zgłaszanej płatnik przechowuje przez okres 5 lat”. Znowelizowane przepisy mają uchylić obowiązek zawarty w powyższym artykule.

Projektowane zmiany mają wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Zmiany zasad ustalania stażu pracy

24 lipca sejmowa Komisja Nadzwyczajna ds. Zmian w Kodyfikacjach przyjęła rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw dotyczący stażu pracy.

Nowelizacja przepisów ma na celu ujednolicenie zasad naliczania stażu pracy dla celów ustalania wszystkich uprawnień pracowniczych wynikających ze stosunku pracy i dostępu do określonych stanowisk pracy.

Projektowana nowelizacja przepisów Kodeksu pracy zakłada, że do okresu zatrudnienia – poza wykonywaniem pracy na podstawie stosunku pracy i stosunków służbowych – wliczane będą okresy wykonywania pracy i prowadzenia działalności określone w art. 6 ust. 1 pkt 3, 4, 5, 5a, 6, 8, 11, 12 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 497), jeśli stanowiły tytuł do ubezpieczeń społecznych. Mowa tu w szczególności o:

• okresach wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
• prowadzenia działalności pozarolniczej, w tym w szczególności indywidualnej działalności gospodarczej,
• pełnienia mandatu posła, posła do Parlamentu Europejskiego lub senatora,
• wykonywania odpłatnie pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• pełnienia czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego,
• odbywania służby zastępczej czy wykonywania pracy z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych.

Dodatkowo projekt przewiduje, że do stażu pracy będą zaliczane niektóre okresy niepodlegania ubezpieczeniom społecznym przewidziane w przepisach szczególnych, które wiążą się z wykonywaniem pracy lub działalności co do zasady stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych (np. wykonywanie pracy na podstawie umowy o świadczenie usług przez uczniów szkół ponadpodstawowych lub studentów do ukończenia 26 lat).

Znowelizowane przepisy zakładają, że wymienione okresy będą potwierdzane zaświadczeniem wydawanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, którego przedmiotem będzie podleganie ubezpieczeniom społecznym z wymienionych tytułów lub niepodleganie ubezpieczeniom społecznym w przypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych.

Planowany termin wejścia w życie znowelizowanych zasad liczenia stażu pracy to 1 stycznia 2026 roku.

Do pracodawcy niebędącego jednostką sektora finansów publicznych przepisy niniejszej ustawy będą stosowane od pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.

Nowa klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji jest opublikowany projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Etap opiniowania projektu został zakończony.

Określa on:

• klasyfikację zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy,
• zakres danych niezbędnych do wnioskowania o wprowadzenie zmiany w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy.

Załącznik do projektowanego rozporządzenia zawiera katalog zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, który obejmuje obecny katalog stanowiący załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w tej sprawie (Dz.U. z 2018 r. poz. 227 z późn. zm.), z następującymi zmianami:

• usunięty zostanie kod zawodu: 263403 – Psycholog kliniczny, a wprowadzony kod zawodu: 229917 – Specjalista w dziedzinie psychologii klinicznej,
• dodane zostaną nowe kody: 242306 – Doradca do spraw zatrudnienia, 516412 – Specjalista w dopasowaniu siodeł (Saddle Fitter),
• dodany zostanie nowy zawód szkolnictwa branżowego: 333405 – Technik gospodarki nieruchomościami,
• nazwa kodu zawodu: 242231 – Specjalista do spraw cudzoziemców zostanie zmieniona na 242231 – Specjalista do spraw cudzoziemców, migracji i integracji.

Określone w załączniku do rozporządzenia z dnia 7 sierpnia 2014 r. symbole cyfrowe i nazwy zawodów: 242231 – Specjalista do spraw cudzoziemców, 263403 – Psycholog kliniczny – mają mieć zastosowanie do 31 grudnia 2025 r. Z kolei określone w załączniku do projektowanego rozporządzenia symbole cyfrowe i nazwy zawodów: 229917 – Specjalista w dziedzinie psychologii klinicznej, 242231 – Specjalista do spraw cudzoziemców, migracji i integracji, 242306 – Doradca do spraw zatrudnienia, 333405 – Technik gospodarki nieruchomościami, 516412 – Specjalista w dopasowaniu siodeł (Saddle Fitter) – mają mieć zastosowanie od 1 stycznia 2026 r.

Projektowane rozporządzenie ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Z tym dniem straci moc obowiązującą rozporządzenie z dnia 7 sierpnia 2014 r. w tej samej sprawie.

Zmiany w rozporządzeniu w sprawie składki wypadkowej

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji widnieje projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków. Etap opiniowania projektu został zakończony.

Konieczność nowelizacji rozporządzenia wynika ze zmian wprowadzonych przez rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. poz. 1936) wprowadzające nową klasyfikację PKD 2025.

Zakres zmian nowelizowanego rozporządzenia dotyczy płatników składek zgłaszających do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych, którzy:

• będą zgłaszani w ZUS jako płatnicy składek na ubezpieczenie wypadkowe po dniu 31 grudnia 2024 r., lub
• po dniu 31 grudnia 2024 r. będą mieli ustalony kod PKD w oparciu o klasyfikację PKD 2025 r.

Nowi płatnicy składek zobowiązani są do samodzielnego ustalenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w oparciu o swój rodzaj działalności według PKD ujętego w rejestrze REGON w dniu, od którego płatnik został zgłoszony w ZUS. Dla celów ustalenia swojego rodzaju działalności oraz właściwego zakwalifikowania do grupy działalności będą oni zobowiązani do zastosowania klasyfikacji PKD 2007 pomimo tego, że zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności płatnicy ci będą wpisywani do rejestru REGON z nowym kodem PKD 2025. Analogiczna zasada będzie dotyczyła innych płatników, dla których w okresie od 1 stycznia 2025 r do 30 grudnia 2026 r. będzie ustalana stopa procentowa składki w oparciu o rodzaj działalności, jeżeli w tym okresie dla tych płatników zostanie ustalony kod PKD w oparciu o klasyfikację PKD 2025.

Zatem w ramach nowelizowanego rozporządzenia wprowadzono regulację, zgodnie z którą dla celów ustalania rodzaju działalności i grupy działalności w okresie przejściowym od dnia 1 stycznia 2025 r do dnia 30 grudnia 2026 r. swój rodzaj działalności tacy płatnicy będą musieli określić według kodu PKD 2007, czyli na dotychczasowych zasadach.

Zgodnie z projektowanymi przepisami w informacji ZUS IWA za rok 2025 należy podawać kod PKD 2007, a począwszy od informacji ZUS IWA za rok 2026, należy podawać kod PKD 2025.

Rozporządzenie ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.