Minimalne wynagrodzenie i minimalna stawka godzinowa w 2026 roku, nowelizacja Kodeksu pracy w sprawie naliczania stażu pracy oraz nowelizacja ustawy o państwowej Inspekcji Pracy – to tylko niektóre tematy, które poruszamy w najnowszym wydaniu biuletynu HR Puls.
Minimalne wynagrodzenie i minimalna stawka godzinowa w 2026 roku
15 września 2025 roku pod pozycją 1242 w Dzienniku Ustaw zostało opublikowane rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2025 roku w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 roku.
W roku 2026 wynagrodzenie minimalne wzrośnie raz – od 1 stycznia 2026 r. i będzie wynosić 4806 zł.
Podwyżka od 1 stycznia 2026 r. oznacza wzrost płacy minimalnej o 140 zł w stosunku do kwoty obowiązującej od 1 stycznia 2025 r. (4666 zł), czyli o 3 %.
Minimalna stawka godzinowa dla umów zleceń i umów o świadczenie usług wyniesie od 1 stycznia 2026 r. 31,40 zł.
Nowelizacja Kodeksu pracy w sprawie naliczania stażu pracy
Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 12 września 2025 r. ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, wprowadził do jej tekstu poprawki.
Nowelizacja przepisów ma na celu ujednolicenie zasad naliczania stażu pracy dla celów ustalania wszystkich uprawnień pracowniczych wynikających ze stosunku pracy i dostępu do określonych stanowisk pracy.
Projektowana nowelizacja przepisów Kodeksu pracy zakłada, że do okresu zatrudnienia – poza wykonywaniem pracy na podstawie stosunku pracy i stosunków służbowych – wliczane będą okresy:
- prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności, jak również wykonywania zlecenia lub świadczenia usług, wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej,
- pozostawania osobą współpracującą z tymi osobami albo
- pozostawania przez osobę fizyczną członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej,
- pozostawania członkiem spółdzielni kółek rolniczych,
- zawieszenia działalności gospodarczej w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem,
- wykonywania innej niż zatrudnienie pracy zarobkowej przebyte za granicą u pracodawcy zagranicznego.
Znowelizowane przepisy zakładają, że wymienione okresy będą potwierdzane zaświadczeniem wydawanym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, którego przedmiotem będzie podleganie ubezpieczeniom społecznym z wymienionych tytułów lub niepodleganie ubezpieczeniom społecznym w przypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych.
Dodatkowe lata wliczane do stażu pracy będą wpływać m.in. na:
- wyższy wymiar urlopu wypoczynkowego,
- wyższy dodatek stażowy,
- nabycie prawa do nagrody jubileuszowej lub nabycie prawa do kolejnego, wyższego jej poziomu,
- dostęp do większej liczby ofert pracy tam, gdzie wymagany jest konkretny staż pracy,
- dłuższy okres wypowiedzenia umowy o pracę,
- wyższą odprawę w przypadku rozwiązania umowy o pracę.
Planowany termin wejścia w życie znowelizowanych zasad liczenia stażu pracy dla pracodawców z sektora finansów publicznych to 1 stycznia 2026 roku.
Do pracodawcy niebędącego jednostką sektora finansów publicznych przepisy niniejszej ustawy będą stosowane od pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.
Nowelizacja ustawy o państwowej Inspekcji Pracy
W IV kwartale 2025 roku ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz niektórych innych ustaw.
Projektowana nowelizacja zakłada wzmocnienie Państwowej Inspekcji Pracy w celu bardziej efektywnego i skutecznego egzekwowania przestrzegania przepisów prawa pracy, co ma doprowadzić do poprawy sytuacji osób wykonujących pracę zarobkową.
Wzmocnienie to miałoby nastąpić przez:
- uprawnienie PIP do wydawania decyzji administracyjnych o przekształceniu nieprawidłowo zawartych umów cywilnoprawnych w umowy o pracę,
- umożliwienie wymiany danych pomiędzy PIP, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych i Krajową Administracją Skarbową na potrzeby kontroli,
- wprowadzenie możliwości przeprowadzania przez PIP zdalnych kontroli,
- wprowadzenie obowiązku sporządzania przez PIP rocznych i wieloletnich planów działań dla kontroli celowych na podstawie analizy ryzyka,
- zwiększenie maksymalnej wysokości grzywny, jaką PIP może nałożyć
w postępowaniu mandatowym.
Projekt rozporządzenia w sprawie kilometrówki
Ministerstwo Infrastruktury przygotowało projekt rozporządzenia w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy.
Rozporządzenie w sprawie tzw. kilometrówki reguluje zasady i zwrot kosztów użytkowania pojazdów niebędących własnością pracodawcy dla celów służbowych. W obecnym kształcie nie reguluje jednak zasad zwrotu kosztów używania samochodu o napędach alternatywnych – np. samochodów elektrycznych.
Nowe rozporządzenie nie zmienia dotychczasowego rozwiązania, zgodnie z którym zwrot kosztów używania przez pracownika prywatnych pojazdów w celach służbowych do jazd lokalnych następuje na podstawie umowy cywilnoprawnej zawieranej pomiędzy pracodawcą a pracownikiem. Nie wprowadza również zmian w miesięcznych limitach kilometrów na jazdy lokalne.
Projektowane rozporządzenie różnicuje wysokość maksymalnych stawek zwrotu kosztów z uwzględnieniem jak dotychczas rodzaju pojazdu oraz, co jest nowością, rodzaju napędu (spalinowy, hybrydowy, elektryczny lub wodorowy) oraz mocy silnika zamiast pojemności skokowej.
Nowe stawki za 1 kilometr przebiegu samochodu osobowego mają wynosić:
- dla samochodów osobowych o napędzie spalinowym:
- o maksymalnej mocy silnika do 75 kW – 0,89 zł,
- o maksymalnej mocy silnika powyżej 75 kW – 1,15 zł,
- dla samochodów osobowych o napędzie hybrydowym (spalinowo – elektrycznym):
- o maksymalnej mocy silnika do 75 kW – 0,83 zł,
- o maksymalnej mocy silnika powyżej 75 kW – 1,10 zł,
- dla samochodów osobowych napędzanych energią elektryczną lub wodorem – 0,60 zł,
- dla motocykli spalinowych – 0,69 zł,
- dla motocykli elektrycznych – 0,35 zł,
- dla motorowerów spalinowych – 0,42 zł,
- dla motorowerów elektrycznych – 0,20 zł.
Nowa ustawa o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych, przedłożony przez Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Projekt został skierowany do I czytania na posiedzeniu Sejmu.
Celem wprowadzenia nowych przepisów jest ułatwienie zawierania oraz rejestrowania układów zbiorowych pracy, a tym samym ich promowanie i rozwój.
Zakładają one:
- Większą swobodę w ustalaniu zasad układów zbiorowych pracy,
- Szybszą rejestrację układów – wprowadzenie ewidencji,
- Możliwość mediacji w razie sporu,
- Elastyczny czas obowiązywania układu zbiorowego.
Projekt dostosowuje polskie prawo do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z dnia 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. Znowelizowane przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
W I kwartale 2026 roku ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów projekt o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw.
Projektowana nowelizacja zakłada ograniczenie obowiązków płatników składek, w tym przedsiębiorców, względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) oraz uproszczenie procedur dla płatników składek związanych ze sporządzaniem i przekazywaniem do ZUS dokumentów ubezpieczeniowych oraz eliminację powielania danych, które są już dostępne w systemie informatycznym ZUS.
Zgodnie z jej założeniami:
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma przejąć od płatników składek zadanie związane z ustaleniem podstawy wymiaru składek i naliczaniem składek,
- i odciążyć płatników składek od wykonywania zadań związanych z naliczaniem składek i ustalaniem kwot do zapłaty, a tym samym ułatwić prowadzenie działalności gospodarczej,
- ma nastąpić poprawa jakości danych gromadzonych na kontach płatników składek i kontach ubezpieczonych, a w konsekwencji ma zostać przyspieszony proces przyznawania świadczeń krótko- i długoterminowych.
Zmiana terminu wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy
Rządowy projekt nowelizacji Kodeksu pracy oraz ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych został skierowany do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach.
Projekt ten dotyczy rozliczania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy przy rozwiązywaniu umowy o pracę.
Zakłada on:
- zmianę terminu wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, a dokładnie powiązanie go z terminem wypłaty wynagrodzenia,
- ujednolicenie zasad reprezentowania pracowników w różnych sprawach z zakresu prawa pracy,
- usprawnienie komunikacji pomiędzy pracodawcą, pracownikami i związkami zawodowymi dzięki rozszerzeniu katalogu dokumentów, które będzie można złożyć elektronicznie.
Znowelizowane przepisy w zakresie terminu wypłaty ekwiwalentu za urlop mają umożliwić zmniejszenie nadmiaru biurokracji w jednostkach płacowych pracodawców. Pracodawcy będą mogli dokonać jednego przelewu należnych środków wraz z wypłatą ostatniego wynagrodzenia, a w przypadku, w którym wynagrodzenie jest wypłacane po dniu ustania stosunku pracy, nie później niż w ciągu 10 dni od tego dnia. Pozwoli to pracodawcom także zmniejszyć ryzyko wypłaty ekwiwalentu w błędnej wysokości, umożliwiając dokonanie niezbędnych wyliczeń po ustaniu stosunku pracy.
Ujednolicenie sposobu reprezentowania pracowników przed pracodawcą ma polegać na zwiększeniu do dwóch osób minimalnej reprezentacji pracowników przed pracodawcą w sprawach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w zakładach, w których nie funkcjonują związki zawodowe.
Projekt zawiera również przepisy rozszerzające możliwość komunikacji pracodawcy z pracownikami i związkami zawodowymi w postaci elektronicznej w szeregu czynności z zakresu prawa pracy.
Pracownik będzie mógł złożyć elektronicznie wniosek m.in. o:
- udzielenie czasu wolnego w celu załatwienia spraw osobistych,
- urlop bezpłatny,
- zastosowanie szczególnych systemów lub rozkładów czasu pracy.
Pracodawca zaś będzie mógł przekazać pracownikom w formie elektronicznej informację m.in. o:
- monitoringu,
- informacji o warunkach przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę,
- sporządzonym rozkładzie czasu pracy.
Znowelizowane przepisy mają wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
